CMENTARZ WOJENNY W GARBOWIE
META KODU QR TABLICY:
CMENTARZ WOJENNY W GARBOWIE
Cmentarz jest miejscem spoczynku żołnierzy poległych w czasie I wojny światowej. Został założony na terenie byłego folwarku Marynki przy granicy Garbowa. Nazywany bywa też cmentarzem austriackim.
Początkowo chowano tu żołnierzy poległych w 1915 r. podczas walk rozgrywanych w tym regionie pomiędzy armią austriacką i wycofującymi się wojskami rosyjskimi. Nie ma dokładnych danych o liczbie pochowanych. Brak również nazwisk poległych. Czy są tu Polacy? Pamiętając, że w obu zaborczych armiach walczyli Polacy wcieleni do wojska, można przypuszczać, że w tych zbiorowych mogiłach mogą spoczywać także Polacy.
11 listopada 1928 r., w 10. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości, na terenie cmentarza wojennego w Garbowie odsłonięty został obelisk w kształcie kapliczki na słupie z napisem:
RYCERZOM
CO PADLI ZA
WOLNOŚĆ OJCZYZNY
W DZIESIĘCIOLECIE
NIEPODLEGŁOŚCI
POLSKI R. 1928
Inicjatorem budowy pomnika był Marian Gietko, kierownik Szkoły Powszechnej w Przybysławicach. Zamysł zrealizował dzięki subwencjom gminnym. Poświęcenia pomnika dokonał proboszcz garbowski ks. Dominik Przyłuski. 10. rocznicę uczczono też posadzeniem „drzewka wolności” na cmentarzu parafialnym.
Cmentarz wojenny w Garbowie jest też miejscem spoczynku żołnierzy armii austro-węgierskiej poległych w bitwie pod Jastkowem w dniach 30 lipca -3 sierpnia 1915 r. Początkowo wszystkich poległych w bitwie pod Jastkowem: żołnierzy Legionów Polskich, armii austriackiej oraz rosyjskiej, pogrzebano we wspólnej mogile na utworzonym cmentarzu wojennym w Jastkowie. Po ekshumacji w 1930 r. szczątki 108 żołnierzy austro-węgierskich przewieziono z Jastkowa na cmentarz wojenny do Garbowa, a do Marysina przewieziono ciała 23 żołnierzy rosyjskich (niektóre źródła podają liczbę 35). W Jastkowie utworzony został Cmentarz Legionistów Polskich gdzie spoczywa 128 żołnierzy.
Cmentarz wojenny w Garbowie o pow. 0,13 ha, jest założony na planie prostokąta o wym. 38 m na 29 m. Podzielony jest symetrycznie aleją główną. W centralnej części stoi obelisk, zaś po bokach są widoczne dwa kopce i 10 mogił szeregowych z drewnianymi krzyżami /częściowo zatartych/.
Cmentarz zlokalizowany jest na działce stanowiącej własność parafii pw. Przemienienia Pańskiego w Garbowie. Opiekę nad tym miejscem sprawuje Szkoła Podstawowa w Przybysławicach i Urząd Gminy Garbów. Decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków cmentarz w Garbowie został wpisany w 1990 r. do rejestru zabytków województwa lubelskiego.
Każdego roku w dniu 11 listopada, po Mszy św. w kościele parafialnym, władze Gminy Garbów wraz pocztami sztandarowymi, orkiestrą dętą i uczestnikami Narodowego Święta Niepodległości składają kwiaty pod pomnikiem na Cmentarzu Wojennym w Garbowie oraz na Cmentarzu Legionistów w Jastkowie i minutą ciszy czczą pamięć poległych.
„Nie pytajcie kto był przyjacielem, a kto wrogiem
Tysiące bohaterów wiernych przysiędze padło w zaciętej walce
Ofiary spoczęły w rzędach grobów
Anioł śmierci przygarnął ich w niebie wolnych od nienawiści”
kpt. Hans Hauptmann